-
Lekarstwo na miłość (i na raka)26.11.201626.11.2016Szanowni Państwo,
czy sformułowanie lek na (raka) jest poprawne? Czy nie powinniśmy mówić/pisać wyłącznie lek przeciwko (rakowi)?
Uważam, że pierwsza konstrukcja jest poprawna, ale nie potrafię tego wyjaśnić osobie 30 lat starszej ode mnie. Czy mógłbym Państwa prosić o opinię?
Z poważaniem
Jakub Pieniążek
-
Mieć czegoś na lekarstwo 25.10.201725.10.2017Szanowni Państwo,
frapuje mnie frazeologizm mieć czegoś na lekarstwo, czyli ’mieć czegoś bardzo mało’. Chodzi może o to, że substancje zawarte w lekarstwach występują w bardzo małych ilościach, rzędu mikrogramów? Czy to zupełnie fałszywy trop?
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
naraz kontra na raz20.03.202020.03.2020Dzień dobry! Chciałabym wrócić do rozróżnienia pisowni na raz/naraz. Myślałam, że rozstrzygającym kryterium jest tu akcent (jeśli pada na na, piszemy razem, jeśli na raz, piszemy osobno, por. https://sjp.pwn.pl/poradnia/haslo/na-raz-i-naraz;13420.html, lecz okazuje się, że tak nie jest. W haśle na raz w WSO widnieje bowiem znaczenie ‘za jednym zamachem’, co zostało wykorzystane w Dyktandzie nad Dolinką. Jak rozróżnić zatem na raz – ‘za jednym zamachem’ od naraz – ‘jednocześnie’?
-
problemy z Charliem29.07.201629.07.2016Adam Wolański w Edycji tekstów (s. 93) podaje odmianę: Charlie, Charlie’ego, Charlie’emu, z Charlie’m. Reguła [248] Wielkiego słownika ortograficznego PWN każe jednak nazwy osobowe na -i, -ie zapisywać bez apostrofu (zob. np. hasło Chaplin: Charliego, Charliemu, z Charliem); podobnie w Wielkim słowniku poprawnej polszczyzny PWN (s.v. Charlie). Który wariant jest Państwa zdaniem lepszy?
-
Obce wyrazy kursywą (ciąg dalszy?4.09.20094.09.2009Szanowni Państwo,
państwa zalecenie dotyczące nieodmieniania nieprzyswojonych w polszczyźnie słów afrykańskich budzi jednak moją wątpliwość. W tekst redagowanej właśnie przeze mnie powieści (przekład z angielskiego), której akcja toczy się w byłej Rodezji, wplecione są wyrazy pochodzące z różnych języków afrykańskich (m. in. plemion Ndebele, Shona). Część tych wyrazów wręcz prosi się o odmianę, a nieodmieniona po prostu źle brzmi. Czy mogę je odmieniać, nawet jeśli nie są zadomowione w polszczyźnie? Podaję kilka wyrwanych z kontekstu zdań powieści, a w nawiasach znaczenie danych wyrazów. Dodam, że wszystkie afrykańskie słowa są również zamieszczone w słowniczku na końcu książki.
Czasem pijemy herbatę tak, jak to robią Afs – zanurzamy nasze kanapki w zielonych, emaliowanych kubkach, potem odgryzamy mokry kęs i pociągamy łyk herbaty, która, zanim ją połkniemy, rozlewa się po całych ustach.
Robimy to tylko po to, by charf [naśladować] Afs, ale w końcu zawsze wracamy do rozkładania, lizania i zgniatania [kanapek].
Odpychamy łokciami opony i puszczamy się biegiem do zamieszkanego przez Afs khaya [domu], skąd nadpływa ten dźwięk.
Mieszkają tu wszyscy pracownicy farmy ze swoimi żonami i picaninami [picanin – dziecko] – razem około czterdziestu rodzin.
Kuca przy ogniu i daje nam do ssania kawałek sadza [sadza – rodzaj posiłku z kukurydzy] obtoczony w cukrze.
Spoglądam do góry i widzę ją, jak czeka na nas na stoep [podest] i już z daleka zauważa nasze poncha.
Och, to dlatego, że amadlozi [duchy przodków] nie potrzebują w niebie szczurów i dlatego, że n’anga [szaman] potrzebuje szczurzych pazurów, by zrobić niezwykłe muti [lekarstwo].
Z góry serdecznie dziękuję za odpowiedź,
Anna -
Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę
31.01.2022Pierwotne polskie słowo oznaczające kolor/barwę - czy to odcień?
Dzień dobry,
Niedawno zastanawialiśmy się z lubą, jak mogli Polacy/Słowianie określać kolory i barwy/farby, zanim też zaczerpnęli te nazwy z języków odpowiednio romańskich i germańskich. Czy istnieje jakieś pierwotnie nasze określenie na kolor? Czy to może odcień?
-
-fob czy -fobik?28.03.200728.03.2007Witam serdecznie!
W mojej pracy powstał problem z tym, jak powinno się określać człowieka cierpiącego na różnego rodzaju fobie i parafilie, np. klaustrofobię, ksenofobię (ma to być klaustrofob czy może klaustrofobik?), i czy w odniesieniu do parafilii zawsze będzie to np. pedofil (chociaż spotkałem się z określeniem raptofilik – czy właściwe jest stosowanie tej drugiej formy)?
Jak powinny wyglądać derywaty żeńskie w odniesieniu do powyższego?
Z góry dziękuję za odpowiedź
Grzegorz Przybyłowicz -
miękki i lekki7.01.20057.01.2005Jak poprawnie należy wymawiać słowa miękki i lekki? Przez jedno [k] czy dwa?
-
pańska skórka9.11.20069.11.2006Zaciekawiła mnie etymologia nazwy pańska skórka. Czy znają Państwo jakieś „tropy”?
Serdecznie pozdrawiam
jt -
śliwić się16.10.201316.10.2013Czy o ranie można powiedzieć, że się śliwi, w znaczeniu że 'źle się goi'? Tak mówiło się u mnie w domu, ale nie znalazłem tego słowa w słownikach. W internecie znalazłem jedynie: śliwić się 'zlewać, spływać, ślimaczyć się' na stronie: http://genezanazwisk.pl/nazwiska-widok-g-wny?title_op=contains&title=&page=337.